Кафедра кампазіцыі

Войцік Віктар Антановіч

Пасада: Прафесар кафедры кампазіцыі
Вучонае званне: Прафесар (2014)
Ганаровае званне: Заслужаны дзеяч мастацтваў Рэспублікі Беларусь (1995)
Адукацыя: Беларуская дзяржаўная кансерваторыя (1972, клас кампазіцыі А.У. Багатырова); асістэнтура-стажыроўка ў Маскоўскай дзяржаўнай кансерваторыі ім. П.І. Чайкоўскага (1975, клас А.С. Лемана)
Выкладаемыя дысцыпліны: Кампазіцыя, Паліфанія, Аналіз музычных форм, Інструментоўка, Чытанне і аналіз партытур, Аранжыроўка


Войцік Віктар Антановіч нарадзіўся 3 верасня 1947 у г. Гродна (Рэспубліка Беларусь).

В. Войцік заявіў пра сябе, будучы студэнтам беларускай дзяржаўнай кансерваторыі. Дапытлівы дух пошуку адрознівае сюіту “Залаты ключык”, “Сюіты ў старажытным стылі”, у якіх своеасабліва аб’яднаны беларускі інструментальны каларыт, вытанчаная галантнасць класічнага танца і санатнасць XIX стагоддзя. Кансерватарскі перыяд творчасці завяршыўся кантатай на вершы М. Багдановіча “Як хадзіў камар у сваты” і Першай сімфоніяй, якая мела праграмны загаловак “Каложа”. Музыка аб’ядноўвала ў сабе такія стылявыя рысы як фальклорная інтанацыя, экспрэсіўная гармонія і тэатральная яркасць усіх элементаў тканіны.

У сярэдзіне 70-х гадоў, падчас асістэнтуры-стажыроўкі Маскоўскай кансерваторыі, В. Войцік напісаў шэраг новых буйных твораў, у якіх адчуваецца павышаная цікавасць да аркестравай маляўнічасці і яркага народнага слова. Гэта сюіта “Забавы”, “Парафраза”, Другая сімфонія, Канцэрт для камернага аркестра, кантата “Казацкія песні”. Рашэнне кожнага твора незвычайна своеасаблівае, не скавана ні жанравымі, ні стылістычнымі традыцыямі. Так, кантата “Казацкія песні”, прысвечаная вядомаму беларускаму музыку Г. Шырме, заснавана на свабоднай інтэрпрэтацыі арыгінальных песень казацкага фальклору, сюіта “Забавы”, напісаная ў стылі “новай фальклорнай хвалі”, – на багацці народнай карнавальна-гульнявой культуры, звязанай з абрадам калядавання, аркестравая п’еса “Ціхая мара” – на нацыянальным каларыце гучання, які дасягаецца з дапамогай інструментаў народнага. аркестра. За араторыю «Памяць Хатыні» на Усесаюзным конкурсе студэнтаў-кампазітараў, які адбыўся ў Маскве ў 1976 годзе, В. Войціку была прысуджана I прэмія і прысвоена званне лаўрэата. Араторыя «Памяць Хатыні» – гэта аповяд, які вядзе ад асобы загінулых: старых, жанчын, дзяцей. Інтанацыйнае развіццё твора ў вялікай ступені абумоўлена рытмічным будынкам вершаў Г. Бураўкіна і Р. Тармолы. Нярэдка мелодыя нагадвае вусную мову ці сумяшчае вакальныя распеў і слова.

Сярод найбольш значных твораў 80-х гадоў – Канцэрт для кларнета і камернага аркестра, Канцэрт для цымбал і сімфанічнага аркестра, сімфанічная паэма “Іван – сялянскі сын”, якія сведчаць пра свабоднае валоданне кампазітарам рознымі стылявымі тэхнікамі: ад класічных да дадэкафоніі і санорыкі.  У гэтых творах ідэя сінтэзу атрымала завершанае музычнае ўвасабленне.       Асобную вобласць творчасці В. Войціка складае вакальная музыка. На працягу ўсяго творчага шляху ён піша песні, рамансы, хоры, якія сведчаць пра яго беражлівыя адносіны да беларускага слова і маўленчай інтанацыі.       Значным творам сталага перыяду з’явілася опера для дзяцей “Вясновая песня”, у якой раскрываюцца адвечныя праблемы сяброўства і вернасці, шчырасці чалавечых адносін. У оперы, як і ў сімфоніі “Апошняя восень паэта”, сканцэнтраваны найважнейшыя бакі творчай манеры кампазітара. Музыка для цымбал ў творчасці кампазітара займае асаблівае месца. У ёй пашыраецца вобразная сфера, смела выкарыстоўваюцца новыя выканальніцкія магчымасці інструмента, арыгінальна спалучаюцца гукавыяўленчасць, новыя дасягненні сучаснай музычнай мовы і фальклорная інтанацыйнасць. У «Акварэлях», эцюдах, Санаце для двух цымбал кампазітар надаў асаблівы сэнс цымбальнаму каларыту, тлумачачы яго як носьбіта музычнай вобразнасці і вытанчаных эмоцый. Своеасаблівасць музыкі абагульняецца імкненнем выявіць унутранае адзінства паміж рознымі мастацкімі напрамкамі. Поспех шматлікіх творчых рашэнняў абумоўлены, перш за ўсё, арыгінальным пунктам гледжання на глыбінныя пласты беларускага фальклору. У праграмнай музыцы, дзе па-тэатральнаму яркая вобразнасць спалучаецца з глыбокай філасофскай думкай і лірычным адкрыццём, кампазітар пашырае ідэю стылістычнага сінтэзу, тлумачачы яго як унутраную, сэнсавую гармонію розных праяў сучаснага свету. Гэтая філасофская ідэя займае цэнтральнве месца ў Канцэрце-сімфоніі для трубы і сімфанічнага аркестра «Lux aeterna» (2015 г.).        Музыка В. Войціка прыцягвае да сябе сваёй яркай эмацыйнасцю, прыгажосцю, шчырасцю музычнага выказвання. Яна гучыць у канцэртах, на радыё і тэлебачанні, выклікаючы цікавасць у слухачоў.

Публікацыі:

  • Некоторые психологические аспекты работы композитора с народной песней. – Минск, 2008;
  • Музыкальное произведение как информационный кластер. – Минск, 2015;
  • Музыку создаёт народ. – Минск, 2016.

Вучэбная праграма:

  • Обработка народных тем и сочинение. – Минск, 2011.

Запісы на CD:

  • Вероника Прадед: Цимбалы соло. – «Акварель», 4:08. «Там, каля млына», 2:38. «ОООО Вигмагрупп». Мн., 2013.
  • Вероника Прадед: Цимбалы и фортепиано I. – «Гуканне вясны», 3:25. «Мотыльки». Рондо. 2:25. «ОООО Вигмагрупп». Мн., 2013.
  • Вероника Прадед: Цимбалы и оркестр, I. – Адажио, 6:38. «ОООО Вигмагрупп». Мн., 2013.
  • Вероника Прадед: Цимбалы и оркестр, II; — Концерт для цимбал «Молодая Беларусь» Исп. Вероника Прадед и симфонический оркестр Национальной Белтелерадиокампании /БРТ/. Дир. Юрий Караваев. 18.53. ЧП «Планета Вигма». Минск, 2016.

Літаратура аб педагогу:

  • Щербакова, Т. С мыслью о человеке // Сов. Музыка. – 1977. – №3. – С. 29-31.
  • Лінкоўская, Н. Памяці Хатыні //ЛІМ. ­– 1978. – 27 кастр.
  • Сцепуро, Л.  Камерно-оркестровые жанры в творчестве белорусских композиторов 60 –70-х годов // Вопросы культуры и искусства Белоруссии. – Вып. 4. – М., 1985.
  • Гарэлава, Г.  Харошы падарунак «Мелодыі» // Мастацтва Беларусі. – №10.
  • Щербо, Т.  Сюитность и сюитные жанры в творчестве белорусских композиторов // Белорусская советская музыка на современном этапе. – Мн., 1990.
  • Мдзівані, Т. Войцік Віктар Антонавіч // Кампазітары Беларусі. Мн., “Беларусь”. – 1997. – С. 165–169.
  • Кабановіч, А.  Віктар Войцік: «Я не кампазітар-інтуітывіст» // Мастацтва. – №2. – 30 лютага 1999.
  • Бунцэвіч, Н.  Сцэнарый п’есы між мінулым і будучым // Культура. – № 36. – 12–14 верасня 2007.
  • Бунцэвіч, Н. Школьная опера ў… лесе //Культура. – №3. – 19–25 студзеня 2009.
  • Пяцько, В. Юбілейная восень Паэта. //ЛІМ. – №18. – 31 верасня 2012.
  • Мушынская, Т. Гукавы код нацыі // Мастацтва. – №3. – Сакавік 2013.
  • Мдивани, Т.  Войтик Виктор Антонович //Композиторы Беларуси. Мн., «Беларусь». – 2014. – С. 241–246
  • Берестень С.  Молодой столетний человек // Неман. – №11. – 2015. – С. 192–209.

 

pic pic pic