Кафедра кампазіцыі

Галіна Канстанцінаўна Гарэлава

Пасада: Прафесар кафедры кампазіцыі
Вучонае званне: Прафесар (2009)
Ганаровае званне: Заслужаны дзеяч мастацтваў Рэспублікі Беларусь (2004)
Адукацыя: Беларуская дзяржаўная кансерваторыя (1977, клас кампазіцыі Дз.Б. Смольскага); там жа асістэнтура-стажыроўка (1979, клас А.В. Багатырова)
Выкладаемыя дысцыпліны: Кампазіцыя, Паліфанія, Аналіз музычных твораў, Методыка выкладання спецыяльных дысцыплін


 

Галіна Канстанцінаўна Гарэлава нарадзілася 5 сакавіка 1951 г. у г. Мінску (Рэспубліка Беларусь). Бацька эканаміст, маці інжынер-будаўнік. Акрамя Галіны, у сям’і былі дзве сястры-блізняты. Дзеці раслі ў атмасферы кахання да музыкі, да чытання, да культуры. Галіна з ранняга дзяцінства навучалася ігры на фартэпіяна.
У 1972 годзе Галіна Гарэлава паступіла ў Беларускую дзяржаўную кансерваторыю імя А.В. Луначарскага ў клас кампазіцыі прафесара Дз.Б. Смольскага і ў 1977 годзе яе скончыла. Пасля двух гадоў заняткаў пад кіраўніцтвам прафесара А.В. Багатырова яна ў 1979 годзе выдатна скончыла асістэнтуру-стажыроўку і была накіравана на працу выкладчыкам у музычнае вучылішча г.Баранавічы. Паралельна яна на працягу сямі гадоў наведвала майстар-класы прафесара Маскоўскай дзяржаўнай кансерваторыі Ю.А. Фартунатава.

З 1980 года Галіна Гарэлава – выкладчык, з 2009 года прафесар, з красавіка 2013 года загадчык кафедры кампазіцыі Беларускай дзяржаўнай кансерваторыі імя А.В. Луначарскага. Сярод яе вучняў лаўрэаты міжнародных кампазітарскіх конкурсаў А. Баркоўская, А. Цапко – III прэмія на Міжнародным конкурсе “PRE ART” (2007, г. Цюрых, Швейцарыя), Т. Мацюшок – III прэмія конкурсу да 200-годдзя М. Глінкі (2004 , г. Санкт-Пецярбург, Расійская Федэрацыя), К. Вечар-Кавалеўская – II прэмія Міжнароднага конкурсу твораў для народных інструментаў (2010, г. Осака, Японія), III Міжнародны конкурс ім. А. Спендыярава (2013, г. Ялта), І. Комар – фестываль “Лістапад” (2016, г. Мінск, Рэспубліка Беларусь), спецыяльная прэмія ад выдавецтва “Chant du Monde” (Прэмія імя У.Я. Шабаліна) V міжнароднага конкурсу маладых кампазітараў імя М.Я. Мяскоўскага, які праводзіўся ў Маскоўскай дзяржаўнай кансерваторыі імя П.І. Чайкоўскага (2018, г. Масква, Расійская Федэрацыя), дыплом лаўрэата II прэміі ў намінацыі «Фартэпіянае трыо, квартэт або квінтэт» VII конкурсу маладых кампазітараў памяці Альфрэда Шнітке і Святаслава Рыхтэра ў рамках XIV зімовага міжнароднага фестывалю мастацтваў у Сочы 2021 года, г. Сочы, Расійская Федэрацыя), уладальнік чатырох стыпендый Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь Спецыяльнага фонду Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь па сацыяльнай падтрымцы адораных навучэнцаў і студэнтаў (2019, 2019, 2020, 2021), стыпендыі Спецыяльнага фонду Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь па падтрымцы таленавітай моладзі (2019) і заахвочвальнай прэміі (2022).

Галіна Гарэлава з’яўляецца лаўрэатам Прэміі Ленінскага камсамола Беларусі (1986), лаўрэатам Дзяржаўнай прэміі Рэспублікі Беларусь (1992), лаўрэатам Спецыяльнай прэміі Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь у галіне музыкі (2001). Узнагароджана нагрудным знакам Міністэрства культуры Рэспублікі Беларусь “За ўклад у развіццё культуры Беларусі” (2006), Ганаровай граматай Савета Міністраў Рэспублікі Беларусь (2012).

Аўтар і вядучая штотыднёвых музычных перадач “Музыка ХХ стагоддзя” і “Terra harmonia” на Беларускім радыё (1990–1999).

Будучы яркім прадстаўніком неарамантызму, Галіна Гарэлава стварыла індывідуальны стыль, адзначаны паэтычным зачараваннем і адухоўленасцю музычных вобразаў.
Сярод найбольш значных твораў Г. Гарэлавай – кантата на вершы паэтаў ХХ ст. “Anno mundi ardentis” (“У год сусветнага пажару”, 1989), за якую кампазітар атрымала Дзяржаўную прэмію Рэспублікі Беларусь (1992), кантата “Тысяча гадоў надзеі” паводле твораў усходняй лірыкі Х–ХХ стст., сімфанічная паэма “Бандароўна” паводле аднайменнай паэме класіка беларускай літаратуры Янкі Купалы, “Angustia” для гітары і камернага аркестра, “Страсти по Марку” для сімфанічнага аркестра і саліручай скрыпкі.
Багатая вобразная палітра, віртуозны бляск і спелае майстэрства адрозніваюць 12 інструментальных канцэртаў Г. Гарэлавай, сярод якіх канцэрт для скрыпкі з аркестрам (1979), для габоя і струннага аркестра (1984), для балалайкі з аркестрам (1991), для трубы з аркестрам (1992), “Allegresse” для вялікага сімфанічнага аркестра (2002). А таксама канцэрты для незвычайных выканальніцкіх складаў: для гітары, струннага аркестра і званоў (1994), для альта, струнных і званоў (2000).

Адмысловае месца ў творчасці Г. Гарэлавай займае канцэрт «Траецкія фрэскі» для дзвюх труб, струнных і ўдарных (1998), за які кампазітар была ўдастоена Спецыяльнай прэміі Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь (2001).

Яшчэ адно этапнае сачыненне – канцэртная фантазія «Ingemisco» («Вінаваты, уздыхаю і каюся…») для альта і струннага аркестра (2007), напісаная для Ю. Башмета і выкананая ім у адным з канцэртаў II Міжнароднага фестывалю Юрыя Башмета (2007 .Мінск, Рэспубліка Беларусь).

Сярод твораў камернай музыкі Г. Гарэлавай першымі атрымалі прызнанне тыя, дзе музыка злучана са словам. Звяртаючыся да паэтаў розных часоў і народаў, кампазітар стварыла вакальныя цыклы на вершы польскага паэта Леапольда Стафа і французскага паэта П’ера-Жана дэ Беранжэ, калумбійца Луіса Карласа Лопеса і перуанца Сесара Вальеха, бельгійца Эміля Верхарна і рускай Ларысы Геніюш, Еўдакіі Лось. Са шматлікіх твораў камерна-інструментальнай музыкі асаблівае значэнне для кампазітара маюць тыя, ідэю якіх аўтар вызначае як “экалагічную”. Гэта санаты для фартэпіяна «Да ўзлятаючай птушкі», для басэтлі «Al Fresco», для кларнета «Дакрананні». У гэтым жа шэрагу стаяць некалькі фартэпіянных сюіт (“Пейзажы”, “Дзве спакусы Адама”, “Пейзаж з квітнеючай яблыняй”, “Малюнкі на грэцкай вазе” і інш.), а таксама сюіты для гітары і віяланчэлі («Таццянін дзень»), для гітары і ўдарных («Сем элегій Лі Бо»), для гітары і клавесіна («Успамін пра Нясвіж»), для гітары і цымбал («Сумныя прывіды зніклых замкаў»), «Дыялог з заходам» для кельцкай арфы і 22-х куфляў, напоўненых дажджавой вадой. Да гэтай сферы можна аднесці фантазіі для ансамбля салістаў “Класік-Авангард: “Шэрань на званах”, “Дзень у пачатку лістапада”, “І сніў Адам…”, “Notturno degli incurabili” (“Накцюрн невылечных”).

Музыка Галіны Гарэлавай выконвалася ў Польшчы, Расіі, Швейцарыі, Францыі, Аўстрыі, Італіі, Фінляндыі, Германіі, Чэхіі, Славеніі, Сербіі, ЗША, Мексіцы, Новай Зеландыі і інш. краінах.

«…Характэрнай рысай стылю Гарэлавай з’яўляецца спалучэнне традыцый з сучаснасцю, і атрымоўваецца ёй гэта выключна ўдала. Зліццё стыляў і разнастайнасць прыёмаў, уменне злучыць танальнасць з атанальнасццю, разнастайнасць ідэй і мноства маляўнічых эфектаў не вырабляе, аднак, уражання выпадковага кангламерату, але стварае выключна цікавую кампазіцыю. А, прымаючы да ўвагі цудоўнае майстэрства і ўменне аўтара, можна смела сцвярджаць, што ўсё гэта стварае сваю ўласную, цікавую і арыгінальную музычную мову Галіны Гарэлавай. Мова, вольная як ад традыцый, так і авангарда, хоць свядома і не без падставы можа быць аднесены да абодвух напрамкаў. У гэтай музыцы, якая дыхае жыццём, адчуваецца спантаннасць, маладосць і радасць».Марцін Тадэвуш Лукашэўскі.

Публікацыі:

  • Кафедра кампазіцыі на шляхах фарміравання беларускай кампазітарскай школы. – Мінск, 2002;
  • Успаміны пра Анатоля Васільевіча Багатыровае. Гісторыя адной паездкі. – Мінск, 2013;• Кафедра кампазіцыі ў «эпоху шоўцэнтрызму». – Мінск, 2017;
  • Мікропаліфанія ў сачыненнях беларускіх кампазітараў: новыя тэндэнцыі. – Мінск, 2020;
  • «Смерці чаго баяцца…». Другая сімфонія В. Дамарацкага ў аспекце поліфанічнага мыслення кампазітара. – Мінск, 2020.
  • «И устарела старина, и старым бредит новизна…», Минск 2022.

Ноты і нотныя зборнікі:

  • Концерт для скрипки (клавир). Ленинград, «Музыка» 1983;
  • «Снетогорские фрески» для гобоя соло (в сб. «Пьесы советских композиторов для гобоя с ф-но и гобоя соло»). Москва «Советский композитор»,1985;
  • «Урок музыки» – 25 обработок белорусских народных песен и танцев для скрипки и ф-но. Минск «Беларусь» 1986;
  • Музычныя малюнкі: сб. нетрудных фортепиано пьес разных лет. – Минск, 1995;
  • Al Fresco: соната для контр. и фортепиано (1995). – Poznan, 1998;
  • Концерт для гобоя с оркестром. Клавир. «Музыка» Ленинград, 1989;
  • Пастораль. концертная пьеса для флейты и ф-но. Минск. Институт проблем белорусской культуры. 1994;
  • Хрестоматия балалечника (младшие классы ДМШ) Сост. В.Щербак. Москва “Музыка” 1996/ 2-е изд. – 2000;
  • Мирский замок: конц. вариации для гитары (1985). – Франция, 2000;
  • Троицкие фрески: концерт для двух труб (1998): партитура. – Минск, 2004;
  • Концерт для альта (2000): партитура. – Швейцария, 2005;
  • “Десять фей”.Сюита для ф-но в 4 руки. Изд-во: ИП В.А.Грушевский. Барановичи. 2006 год;
  • “Музыка города”. Сюита для 2-х ф-но. Изд-во: ИП В.А.Грушевский. Барановичи. 2006 год;
  • “Вечерний альбом”. Пьесы для ф-но. Изд-во: ИП В.А.Грушевский. Барановичи. 2006 год;
  • “Танцующий смычок”. Нетрудные пьесы для скрипки и ф-но. Изд-во: ИП В.А.Грушевский. Барановичи. 2006 год;
  • На рубеже столетий. Произведения для альта. БелДІПК, Мн. 2007;
  • Концерт для гитары, струн. и колоколов (1994): партитура. – Швейцария, 2007;
  • Нотный муравейник: одиннадцать легких пьес для фортепиано (2011). – Барановичи, 2011;
  • Тихая музыка для Роберта: пьесы для фортепиано – Минск, 2012;
  • Рисунки на греческой вазе: сб. пьес для фортепиано – Минск, 2013;
  • Домашняя музыка. Детская сюита для флейты и ф-но. «Издатель Грушевский», 2013 2013;
  • Два зимних эстампа. Для гитары. «Ковчег», Мн.2013;
  • “Alba”, Два панно Анри Матисса», Баллада 2016;
  • Фея сирени: пьесы для фортепиано – Минск, 2017;
  • Произведения для альта (Werke fur Viola und Rlavier). “Sordino” (Швейцария), 2017;
  • Фигурки из цветной бумаги»: нетрудные фортепианные пьесы и ансамбли разных лет. – Минск, 2017;
  • Biblical Мotifs («Библейские мотивы»), Bergmann edition (Дания), 2020;
  • Портрет жены Художника. Произведения для скрипки – Минск, 2020.

Запісы на электронных рэсурсах:

  • Концерт для гобоя, Концерт для тромбона, Соната для кларнета, «Маленький триптих для 4-х труб, камерные сочинения “Galina Gorelova. Portrait of the Composer” ©2000 “Acte Prealable” (AP0042). Warszawa. Poland. Переиздание 2006 г.
  • Концерт для гитары. Ансамбли для гитары, сольные пьесы для гитары «Галина Горелова ДВА ЗИМНИХ ЭСТАМПА Музыка для гитары» © «Ковчег», Минск 2007 г. (BYA0106012).
  • Концерт для 2-х труб «Троицкие фрески», Сюита «Из немецкой тетради», «Фанфары и токкатина» для ансамбля труб “INTRADA. Trumpet Band the control of the professor Nikolay Volkov”. Компакт-диск издан на средства специального фонда Президента РБ по поддержке талантливой молодёжи. 2005.
  • Песня из сюиты для ф-но «Пейзаж с цветущей яблоней» «Таланты Беларуси – 2006» Компакт-диск издан на средства специального фонда Президента Республики Беларусь по поддержке талантливой молодёжи. 2006.
  • Сюита для гитары и виолончели «Татьянин день», «Скворец над домом звонаря» “Bruno Meier, Han Jonkers.Chamber Music from Belarus” © PAN CLASSICS 2005 (Sound Arts PC 10 185) (Швейцария).
  • Концерт для гобоя и камерного оркестра «Антология белорусской классической музыки. Государственный симфонический оркестр Телевидения и Радио России» © 2005 OLYMPIA. Международная Книга Музыка (МКМ 163) Москва.
  • “La Fermata nel Tempo”, “Music festival falera MENHIR” © 2008 Tonstudiolanz. Radio Rumantsch (“rR”) Suisa® (Швейцария).
  • “The Castle of Mir” («Мирский замок») – вариации для гитары “Litvin Fantasias. Lićvinskija Fantazii. Jan Skryhan, guitar”, “GEMA” © 2007. Голландия.
  • Концерт для гитары, камерного оркестра и колоколов (Хорал) «Беларуская сімфанічная музыка» © «Ковчег» 03696, Мінск, 1996.
  • «Мірскі замак» варыяцыі у характары Чаконы «Беларуская сімфанічная музыка» © «Ковчег» 01496, Мінск, 1996.
  • «Пейзажи» сюита для фортепиано в четырёх частях, «Вечерний альбом» сюита для фортепиано в пяти частях «Олег Кример. Фортепиано» часть 2 © «Ковчег» 04996, Мінск, 1996.
  • Концерт для альта, струнных и колоколов. Гос. кам орк. РБ. Дир. П. Вандиловский, Солист В. Куница © «Ковчег», Мінск, 2010, BYA01 10025.
  • Пьесы для фортепиано («Граффити», «Будущим летом в Несебаре», “Sempre piano per Roberto”, Соната для фортепиано) «Тихая музыка для Роберта». © «Ковчег», Мінск, 2012.
  • «Мирский замок». Прелюдия и Фуга для гитары. (П.Кухта) Laureate Series. Guitar Naxos Rights/ Germany.
  • «Хороводы» для фортепианного трио Trio ARK. Escales Calliope”®&©Music Place and Distribution Ltd 2018.
  • Концерт для альта, камерного оркестра и колоколов. Исп. Л. Ластовка, Гос. кам. орк. РБ, дир. В. Байдов. CD. «Ковчег», 2019.

Літаратура аб педагогу:

  • Аладава, Р. Тысяча гадоў надзеі // Муз. акадэмія. – 1992. – № 4; Яўгеньева, Н. Музычнай строфы паэтка // Рад. Беларусь. – 1992. – 21 лістапада.;
  • Булыка, Г. Мець права на ўласны голас // Культура. – 1992. – № 8;
  • Драўніцкі, I. Вобраз Бандароўны ў паэме Янкі Купалы і яго інтэрпрэтацыя ў іншых відах мастацтва // Роднае слова. – 1995. – № 7;
  • Сергіенка, Р. І. Галіна Гарэлава // Кампазітары Беларусі / Т. Р. Мдзівані, Р. І. Сергіёнка. – Мінск, 1997;
  • Песнякевіч, Т. Душа імкнецца да гармоніі // Беларусь. – 1999. – № 1;
  • Makuszewski, P. Galina Gorelova / Muzyka 21. – 2000. – № 5;
  • Кунцэвіч, Я. Гэтая «тыднявая» Галіна Гарэлава // Бел. дзелавая газ. – 2001. – 3 каст.;
  • Цітова, Т. А. Фартэпіянныя сачыненні Галіны Гарэлавай: 1980–1990-я гг. // Весці БДАМ. – 2002. – № 2;
  • Юдзеніч, Н. Музыка Галіны Гарэлавай, як я яе чую // Мастацтва. – 2004. – № 1;
  • Лісава, Я. Канцэрты Галіны Гарэлавай. – Мінск, 2007;
  • Завадская, І. Альт у інтэр’еры вечнасці // сб. Беларусь сёньня. – 2007. – 21 вер.;
  • Грабнёва, І. Скрыпічны канцэрт у еўрапейскай музыцы ХХ ст. – М., 2009;
  • Bruhn, S. Europas klingende Bilder. Eine musikaliche Reise. – Germany, 2013.
  • Поклонская О. Тысяча лет надежды. «Вечерний Минск»№29 – (12948), 2021
  • Драпко А. Наша місія – захаваць творчы патэнцыял нацыі. “Звязда” – 12.11.2022 (№223 (29845)
pic pic pic