- Белорусская государственная академия музыки -

https://bgam.by/be

-

Скараходаў Уладзімір Паўлавіч

Пасада: прафесар кафедры драўляных духавых інструментаў
Навуковая ступень: Доктар культуралогіі, кандыдат філасофскіх навук
Вучонае званне: Прафесар
Ганаровае званне: Заслужаны дзеяч мастацтваў Рэспублікі Беларусь
Адукацыя: Беларуская дзяржаўная кансерваторыя ім. А.В. Луначарскага (1963), клас кларнета І.І. Бакуна
Выкладчык дысцыплін: спецыяльны інструмент (кларнет), ансамбль, вывучэнне роднасных інструментаў, чытанне нот з ліста, вывучэнне аркестравых партый


Скараходаў Уладзімір Паўлавіч нарадзіўся ў г.Клімавічы (Магілёўская вобласць, Беларусь) у 1939 годзе.

У 1963 годзе скончыў Беларускую дзяржаўную кансерваторыю ім. А.У. Луначарскага і быў накіраваны на працу ў якасці артыста сімфанічнага аркестра Дзяржаўнага акадэмічнага Вялікага тэатра оперы і балета БССР. Затым працаваў выкладчыкам, намеснікам дырэктара, выконваў абавязкі дырэктара Мінскага дзяржаўнага музычнага вучылішча ім. М.І. Глінкі, начальнікам упраўлення навучальных устаноў, навуковых устаноў і кадраў Міністэрства культуры Рэспублікі Беларусь, намеснікам міністра культуры Рэспублікі Беларусь, саветнікам пасольства Рэспублікі Беларусь у Літоўскай Рэспубліцы, рэктарам Беларускага дзяржаўнага інстытута праблем культуры. З 1976 года – сумяшчальнік у Беларускай дзяржаўнай акадэміі музыкі, а з 2005 года – у штаце акадэміі музыкі. Заслужаны дзеяч мастацтваў Рэспублікі Беларусь, кандыдат філасофскіх навук, доктар культуралогіі (РФ), прафесар.

За гады працы У.П. Скараходаў унёс вялікі ўклад у фарміраванне і станаўленне нацыянальнай выканальніцкай школы ігры на духавых інструментах. Вынікам яго актыўнай дзейнасці з’яўляецца стварэнне ўласнай прафесійнай выканальніцкай школы. Сёння яго вучні – дацэнт І.Л. Брычыкаў і старшы выкладчык А.У. Шымановіч разам са сваім настаўнікам паспяхова працуюць у акадэміі музыкі. У сваім класе У.П. Скараходаў падрыхтаваў больш за 50 выпускнікоў акадэміі музыкі. Больш за 40 яго вучняў сталі лаўрэатамі міжнародных і нацыянальных конкурсаў, а таксама салістамі вядучых творчых калектываў Беларусі. Сярод іх:

Створаная прафесарам Скараходавым школа ігры на кларнеце вядома далёка за межамі Беларусі. Педагагічнае майстэрства прафесара асаблівую папулярнасць набыло ў Кітайскай Народнай Рэспубліцы. Прыкладам можа служыць шэраг яго вучняў, якія атрымалі званне лаўрэатаў на Нацыянальных і Міжнародных конкурсах:

Выкладчыцкая дзейнасць У.П. Скараходава істотна падмацавана шырокай тэматыкай яго навукова-метадычных і даследчых работ. Ім напісана больш за 80 навуковых, вучэбна-метадычных работ і публіцыстычных артыкулаў, выдадзеных у навуковых часопісах і зборніках Арменіі, Беларусі, Расіі, Украіны, Грэцыі, Грузіі, Літвы, Казахстана. Сярод іх 3 манаграфіі: “Сацыядынаміка культуры сучаснай Беларусі”; “Мастацкая культура ў дынаміцы сацыяльнага засваення”; “Свабодны час і культура”, у якіх даследаваны праблемы, звязаныя з функцыянаваннем мастацкай культуры, музычнай адукацыяй і эстэтычным выхаваннем моладзі, міжнародным культурным супрацоўніцтвам, распрацоўкай сучасных методык навучання ігры на драўляных духавых інструментах. Пад навуковай рэдакцыяй У.П. Скараходава выдадзена больш за 30 навуковых і вучэбна-метадычных зборнікаў. Ён з’яўляўся навуковым кіраўніком шэрагу дзяржаўных праграм і праектаў у сферы культуры і адукацыі.

Вынікам шматгадовай педагагічнай дзейнасці У.П. Скараходава сталі яго кнігі «Парады маім вучням» (2009), «Майстэрства кларнетыста. Парады настаўніка» (2012), «Майстар-клас прафесара Скараходава» (2014), навучальны дапаможнік «Методыка выкладання гульні на кларнеце (2022).

У.П. Скараходаў быў і застаецца запатрабаваным рэцэнзентам. Ім вывучаны работы дзясяткаў суіскальнікаў кандыдацкіх і доктарскіх вучоных званняў. Напісаны рэцэнзіі на шматлікія манаграфіі, артыкулы, магістарскія дысертацыі і навуковыя працы. Сярод іх: аўтарэферат дысертацыі “Эвалюцыя міфалагічнай ідэі вечнага вяртання ў еўрапейскай культуры” суіскальніка ступені доктара філасофскіх навук, прафесара Акадэміі Міністэрства ўнутраных спраў Беларусі Мартысюка П.Г.; кандыдацкая дысертацыя “Удасканаленне механізму інвесціравання сферы культуры ў Рэспубліцы Беларусь” суіскальніка ступені кандыдата эканамічных навук, старшага навуковага супрацоўніка інстытута эканомікі НАН Рэспублікі Беларусь Асмалоўскай Л.М.; аўтарэферат дысертацыі «Югендстыль у музыцы» на суісканне вучонай ступені кандыдата мастацтвазнаўства, выкладчыка Расійскай акадэміі музыкі ім. Гнесіных Агішавай Ю.І.; манаграфія “Духоўныя ідэалы ў сучаснай культуры Беларусі” дацэнта Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта Уладыкоўскай Л.М.; манаграфія «Беларускія музыканты–выканаўцы на драўляных духавых інструментах» доктара мастацтвазнаўства, прафесара Нічкова Б.В.; манаграфія “Культурная ідэнтычнасць крэатыўных індустрый” доктара культуралогіі Крывалапа А.Д.; Водгук афіцыйнага апанента на дысертацыю “Музыка для саксафона ў творчасці кітайскіх і беларускіх кампазітараў другой паловы XX – пачатку XXI” аспіранта Беларускай дзяржаўнай акадэміі музыкі Гэ Мэна; водгук на доктарскую дысертацыю “Трансфармацыя рэгіянальных форм культуры ў кантэксце ўзаемадзеяння сучасных цывілізацый”, Данскіх С.В., кандыдатам культуралогіі, дацэнтам, заг. кафедрай турызму і культурнай спадчыны ГрДУ ім. Янкі Купалы; водгук на аўтарэферат кандыдацкай дысертацыі «Сацыядынаміка беларускай мастацкай культуры (канец XVIII – першая чвэрць XX стагоддзя) Сакалоўскай М. М.; Афіцыйны апанент на абароне дысертацыі “Творы для флейты беларускіх кампазітараў другой паловы XX-пачатак XXI стагоддзя: Жанрава-стылявыя асаблівасці і выканальніцкая практыка” аспіранткі Беларускай дзяржаўнай акадэміі музыкі Машкоўскай А.У; Рэцэнзент манаграфіі “Культурная ідэнтычнасць крэатыўных індустрый”доктара культуралогіі Крывалапа А.Д. (2022).

У.П. Скараходаў пастаянна выступае з дакладамі на нацыянальных і міжнародных канферэнцыях і сімпозіумах:

Майстар-класы, праведзеныя У.П. Скараходавым прайшлі ў многіх музычных навучальных установах Беларусі: Баранавічы (2009, 2011, 2015); Брэст (2010, 2022); Гомель (2016); Гродна (2011); Ліда (2011, 2018); Мінск (2010, 2011); Магілёў (2009, 2011); Мазыр (2011); Маладзечна (2010, 2011, 2013), а таксама за мяжой: кансерваторыя г. Пэтах Гарбуз, Ізраіль (2008); Акадэмія музыкі Іерусалім, Ізраіль (2008); Нацыянальная акадэмія музыкі ім. М. Лысенка Львоў, (2009); Белгарадскае музычнае вучылішча Белгарад, Расія (2011), Цэнтр мастацтваў у Венецыі, Італія (2011); Дзіцячая школа мастацтваў у Феадосіі, Украіна (2010), Нацыянальная дзяржаўная акадэмія музыкі Украіны ім. П.І. Чайкоўскага (2010, 2011); X міжнародны фестываль інструментальнай музыкі «Сонечныя кларнеты» (Жытомір, Украіна, Жытомірскі дзяржаўны ўніверсітэт імя Івана Франко, 2019); Кансерваторыя Сан-Францыска, ЗША (2019).

У.П. Скараходаў увесь час клапоціцца аб павышэнні свайго педагагічнага майстэрства. З сапраўды прафесійнай зацікаўленасцю ён выкарыстоўвае ўсе магчымасці, каб заставацца на перадавых пазіцыях сучаснай музычнай педагогікі і выканальніцкага мастацтва. Гэтаму садзейнічаюць і асабістыя кантакты з вядучымі музыкантамі сусветнага класа Бельгіі, Вялікабрытаніі, Ізраіля, Латвіі, Літвы, Расіі, Францыі, Украіны, ЗША, Польшчы: А. Будрысам, прафесарам Літоўскай дзяржаўнай Акадэміі музыкі; П. Месіна, лаўрэатам Міжнародных конкурсаў, салістам сімфанічнага аркестра філармоніі нацый Францыі і Метрапалітэн опера; І. Шуль, прафесарам Іерусалімскай акадэміі музыкі; Х. Швінбергам, прафесарам Бельгійскай каралеўскай Акадэміі музыкі; В. Лявонавым, доктарам мастацтвазнаўства, прафесарам Растоўскага дзяржаўнага ўніверсітэта мастацтва; Р. Маславым, доктарам мастацтвазнаўства, прафесарам Расійскай дзяржаўнай акадэміі музыкі ім. Гнясіных; Марк ван дэ Вілем прафесарам Лонданскай каралеўскай акадэміі музыкі, артыстам сімфанічнага аркестра Лонданскай філармоніі; лаўрэатам міжнародных конкурсаў, салістам Рыжскага квартэта саксафаністаў, выкладчыкам Латвійскай акадэміі музыкі ім. Я. Вітола, Айнарсам Шаблоўскісам; салістам Латвійскага філарманічнага камернага аркестра, мастацкім кіраўніком Рыжскага квартэта саксафаністаў, прафесарам Латвійскай акадэміі музыкі ім. Я. Вітола Артысам Сіманісам; лаўрэатам міжнародных конкурсаў, заслужаным артыстам Рэспублікі Башкартастан, салістам Маскоўскай дзяржаўнай акадэмічнай філармоніі Артурам Назіуліным; лаўрэатам міжнародных конкурсаў, прафесарам Цэнтральнай муніцыпальнай кансерваторыі Парыжа Марыкам Ламбардзі (Францыя); заслужаным артыстам Расіі, прафесарам Расійскай акадэміі музыкі ім. Гнесіных І.Ф. Аленчыкам.

У. П. Скараходаў пастаянна запрашаецца ў якасці старшыні і члена журы розных нацыянальных і міжнародных конкурсаў. Больш за 50 гадоў творчы і арганізатарскі талент педагога накіраваны на развіццё беларускай культуры. Указам Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь ад 22.07.1997 У.П. Скараходаву прысвоена ганаровае званне “Заслужаны дзеяч мастацтваў Беларусі”.

У. П. Скараходаў з’яўляецца ганаровым акадэмікам Міжнароднай Акадэміі навук Еўразія (1995), член Міжнароднай арганізацыі па народнай творчасці (IOF), член Сусветнай і Еўрапейскай асацыяцый кларнетыстаў, член Прэзідыума Саюза музычных дзеячаў Беларусі.

За ўклад у развіццё музычнага мастацтва ўзнагароджаны Ганаровымі граматамі і нагрудным знакам Міністэрства культуры Рэспублікі Беларусь, нагрудным знакам Беларускай дзяржаўнай акадэміі музыкі, медалём Саюза музычных дзеячаў Рэспублікі Беларусь, ганаровым ордэнам “За асаблівыя дасягненні ў развіцці музычнага мастацтва” Нацыянальнай музычнай акадэміі Украіны ім. П.І. Чайкоўскага.

Літаратура аб педагогу:

Бразайціс А. Культурны добрасуседства-важны напрамак палітыкі нашай дзяржавы //газета Літоўскі Кур’ер № 33, жнівень 1999.

Ануфрыеў Г. Праблемы ёсць, песімізму няма // газета 7 дзён, № 31, 2 жніўня 2003.

Турчынскі Б. Натхненне прыходзіць да тых, хто працуе. //Журн. Аркестр, №3, чэрвень-лістапад 2012.

Піліпавіч А. Вучань аб сваім настаўніку. //Майстэрства кларнетыста. Парады настаўніка. Мінск, 2012;

Дадзіёмава В.У. Адцэнні таленту. Весці Беларускай дзяржаўнай акаэміі музыкі, № 24, 2014;

Яканюк В. Л., Ван Бінцюань. Беларуская школа кларнета. Педагагічная, творчая і навуковая дзейнасць прафесара Беларускай акадэміі музыкі У. П. Скараходава //Весці Беларускай дзяржаўнай акаэміі музыкі. – № 40. – 2022.